Applications
original in fr Andre Pascual
fr to de Jean-Pierre Schwickerath
de to en Guido Socher
de/en to nl Robert van der Kroft
Technisch tekenaar, doceert momenteel computerondersteund grafisch ontwerp. Zijn voornaamste passie is computerwetenschappen, in het bijzonder 3D-ontwerp.
Hier komt Ted om de hoek kijken.
Ted, een wysiwyg-tekstverwerker (What You See Is What You Get) ontwikkeld door Mark de Does M.de.Does@inter.nl.net is niet alleen maar een simpele teksteditor. Het uiterlijk mag dan nogal basaal aandoen: een Mosaic-interface, geen pictogrammen, een paar lettertypen... maar je ziet direct dat je hier met een stuk gereedschap te maken hebt, een tool waarmee je dagelijkse werkzaamheden kunt verrichten.
|
Afbeelding 0: de eenvoudige interface van |
Ted kan als archief worden gedownload van <ftp://ftp.nluuq.nl/pub/editors/ted>, <http://www.de-does.demon.nl> of <http://www.nllgg.nl/Ted/>. Ted is beschikbaar als binair bestand (statisch gelinkt ) of als broncode. Deze laatste (ted-2.*.src.tar.gz) is 1,9 MB; je hebt Motif nodig om te kunnen compileren. Ik heb zelf overigens goede ervaringen met Lesstif.0.88-9. Na het compileren (en strippen) van het binaire bestand heb je een executable (uitvoerbaar bestand) van 1 MB. Ted beschikt over een Amerikaans Engelse spellingscontrole; er kunnen verschillende woordenboeken voor andere talen worden gedownload. Naast de tar-archieven met het binaire bestand of de broncode is Ted ook beschikbaar als RPM-bestand.
Ted kan bestanden in één formaat lezen: RTF ofttewel Rich Text Format. (Ted kan overigens in drie formaten opslaan.) Het voordeel van RTF is dat het platformonafhankelijk is. Het formaat kan door iedere tekstverwerker die die naam waardig is worden geopend. Attributen zoals lettergrootte, opmaak (vet, cursief ...) en tekstuitlijning blijven in dit formaat behouden. Sla het werk gewoon op als .rtf in plaats van het eigen Word-formaat .doc en de bestanden kunnen probleemloos in Linux-applicaties worden geïmporteerd.
We hebben een WordPad-bestand opgeslagen als RTF en DOC. We willen beide bestanden in Linux openen. We hebben hetzelfde document ook met PressWork 2 van GTS als RTF opgeslagen. In theorie zouden we drie identieke bestanden moeten hebben.
Afbeelding 1: Het document in WordPad. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
We gaan nu proberen de RTF- en DOC-bestanden te openen met StarOffice, WordPerfect 8, Maxwell, Abiword en met Ted, die alleen RTF kent.
De resultaten:
-StarOffice opent de RTF- en DOC-bestanden zonder problemen en
vervangt het lettertype BibleScript door Helmet. De opmaak van de documenten
blijft behouden.
-WordPerfect opent het RTF-bestand: Arial wordt vervangen door Univers, Courier door
Courier 10cp (vaste lettergrootte), Times en BibleScript worden vervangen door CG Times.
Alle teksteigenschappen (behalve de puntgrootte van het lettertype Courier) en de opmaak
zijn behouden gebleven. De conversie van het DOC-bestand leidt tot een hogere
kwaliteit dan die van het RTF-bestand.
-Maxwell (versie 0.53) kan geen Windows-bestanden openen, alleen RTF-bestanden
die onder Linux zijn aangemaakt (en dan nog is de kwaliteit pover). DOC-bestanden
kunnen niet worden geopend, al is deze optie wel aanwezig.
-Abiword (versie 0.75 bèta) kan zowel RTF als DOC op correcte wijze openen.
-Ted kan de Windows-RTF perfect openen en vervangt BibleScript door
Helvetica, waarbij de puntgrootte en vette opmaak behouden blijft. Ook RTF-bestanden
die met een van de bovenstaande Linux-applicaties zijn aangemaakt worden goed ingelezen.
Afbeelding 2 toont Ted met het geopende WordPad-bestand. Hier blijkt duidelijk dat Ted dit soort taken prima aankan. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
Na de installatie beschikt Ted over vier lettertypen (fonts), te weten Times, Helvetica, Courier en Symbol. Dit zijn metrische lettertypen van Adobe die beschikbaar zijn in AFM-formaat. In principe kan Ted overweg met ieder lettertype in dit formaat. Aangezien er in de boomstructuur van ieder Linux-bestandssysteem (in /usr/share/enscript of /usr/share/ghostscript) aardig wat van deze lettertypen aanwezig zijn, is de verleiding om deze te gebruiken erg groot, vooral gezien het feit dat Times, het lettertype dat bij Ted wordt geleverd, beperkt is tot een puntgrootte van 18. Dit geldt ook voor de lettertypen Courier italic (cursief) Courier bold-italic (vet-cursief).
Helaas ben ik er ondanks herhaalde pogingen alleen in geslaagd de lettertypen Utopia, New Century SchoolBook en Palatino in /usr/local/afm te importeren. Ik heb ze zonder problemen in Ted gebruikt in puntgrootten variërend van 8 tot 64. Natuurlijk zijn dit maar een paar lettertypen maar het zijn wel juist drie lettertypen die een grote overeenkomst vertonen met Times New Roman. Voeg daaraan toe het feit dat Helvetica grote overeenkomst vertoont met Arial (samen zijn dit de meest gebruikte letterypen onder Windows) en we hebben precies de belangrijkste lettertypen die nodig zijn om te werken met een document dat onder Windows is gemaakt.
Afbeelding 3 toont de lettertypen in Ted. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
Ik kon het niet laten de beschikbare lettertypen te gebruiken in een RTF-bestand om te zien hoe de andere programma's met het document om zouden gaan. Afbeelding 4 toont het document geopend in AbiWord. Vergelijk het maar eens met hoe Ted het doet in afbeelding 3. Indrukwekkend.
In de meegeleverde Engelstalige documentatie, een bestand van 712 KB genaamd TeDocument.rtf, wordt uitgelegd waar je AFM-lettertypen kunt krijgen en hoe je ze moet installeren. Deze lettertypen zijn in feite alleen omschrijvingen van het lettertype in tekstformaat. Ze zouden geschikt voor gebruik moeten zijn nadat de regeleindesymbolen en bestandseindesymbolen (Strg-Z) uit de bestanden verwijderd zijn. Zoals het hier staat beschreven lijkt het overigens eenvoudiger dan het in werkelijkheid is.
Het toevoegen van lettertypen zou zeker een verbetering zijn.
Ted is een dermate basaal product dat je de neiging krijgt er wat functionaliteit
aan toe te voegen. Porteren naar Qt of GTK is nogal een opgave.
Er kunnen echter een aantal parameters aangepast worden zonder de code te wijzigen.
Het is je misschien opgevallen in de screenshots hierboven dat Ted de ene
keer een Engelse en de andere keer een Franse interface heeft. Ted beschikt
zelf niet over een taalkeuzemogelijkheid. Hier is dus iets anders aan de hand.
Tijdens de installatie kopieert Ted een bestand met de naam Ted.ad.sample naar
/usr/local/info. Dit bestand is een Engelstalige resource file. Het bestand is
eenvoudig te vertalen. Kopieer het na de vertaling naar de home-map en geef het
de naam Ted.
Je kunt dit bestand gebruiken om het standaardlettertype, eenheden, papierformaat, randen, het standaardwoordenboek, labels, menu-items e.d. aan te passen.
Het oorspronkelijke Ted.ad.sample file is zoals gezegd in het Engels maar ik heb het in het Frans vertaald. Het vertaalde bestand is beschikbaar voor iedereen die geïnteresseerd is. Ik zou iedereen willen aanmoedigen eigen taalversies te creëren.
Afbeelding 5 toont Ted met een aantal dialoogvensters in het Frans. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
Je moet de uitrolmenu's gebruiken om te zien wat Ted allemaal kan. Het zou prettig zijn als Ted ook een knoppenbalk zou hebben. Menu-item Insert biedt interessante opties. Hiermee kan een tekst namelijk met zes typen objecten worden aangevuld:
- Picture voegt een vector- of bitmap-afbeelding in: Ted ondersteunt 13 verschillende formaten. De formaten .ico, .bmp en .wmf zijn Windows-formaten die een bestandsconversie probleemloos zullen overleven. De afbeeldingen worden door Ted als een enkel teken behandeld, tenminste voor wat betreft de positionering en locatie op de pagina. De afmetingen kunnen met behulp van acht punten aan de hoeken en randen van de afbeelding worden aangepast. De locatie van deze acht punten wordt zichtbaar door met de muis op de afbeelding te dubbelklikken.
Afbeelding 6: Afbeeldingen in Ted. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
In bovenstaand voorbeeld kon ik de afbeelding van de adelaar (een vectorbestand) moeiteloos veranderen. De gouden Tux is een bitmap-bestand. Voor dit soort bestanden geldt dat het verstandig is deze in de oorspronkelijke grootte te laten omdat de kwaliteit van de afbeelding nadelig wordt beïnvloed als deze wordt vergroot of verkleind.
- Met het menu Symbol kunnen symbolen of speciale tekens uit een symbolentabel worden ingevoegd. Klik op het symbool en druk op Insert. Het symbool wordt ingevoegd op de plaats waar de cursor zich bevindt.
Afbeelding 7: Symbolen en speciale tekens. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
- Hyperlink: voeg een hyperlink in
- Bookmark: voeg een bladwijzer in
- File: voeg een RTF-bestand in
- Table: maak een tabel in Ted
Het menu Format wordt gebruikt om de opmaak van alinea's te wijzigen. Er zijn drie soorten positionering: Left (links uitlijnen), Right (rechts uitlijnen, Centered (gecentreerde tekst). Er is geen Justified-optie (Uitvullen) om een alinea zowel links als rechts uitgevuld te krijgen. (Noot vertaler: in Ted 2.10 is deze mogelijkheid wel aanwezig.) Vanuit het menu Format kan een witregel voor en na een alinea worden geplaatst. Er kunnen opmaakregels worden gedefinieerd (Copy ruler) aan de hand van de opmaak van een bestaande alinea; deze opmaak kan dan naar andere alinea's worden gekopieerd (Paste ruler).
In het menu Tools kan tekst m.b.v. zes verschillende opties worden aangepast:
-Font Tool: Een apart dialoogvenster waarin lettertype, puntgrootte,
opmaak (vet, cursief e.d.) geselecteerd kunnen worden. De wijzigingen kunnen
worden bekeken voordat ze worden doorgevoerd.
-Find: Opent een dialoogvenster voor het zoeken en vervangen van tekst.
-Spelling: Spellingscontrole. Het bestand /usr/local/ind/Lang.ind
wordt als woordenboek gebruikt. Er zijn woordenboeken voor vrijwel alle Europese talen.
Het standaardwoordenboek kan in het resource file worden gedefinieerd.
Daarnaast bestaat de mogelijkheid via het dialoogvenster Spelling een van de
geïnstalleerde woordenboeken te selecteren.
- Page Setup: Wordt gebruikt om papiergrootte en marges te definiëren.
- Insert Symbol: Voeg een symbool of speciaal teken in.
- Table Tool: Bevat een groot aantal opties om tabellen te maken en deze
in de tekst te integreren.
Afbeelding 8: Een tabel in Ted. Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
Ted beschikt ook over een aantal minder gebruikelijke functies, zoals Mail, Hyperlinks en Bookmark. Deze laatste twee zijn erg interessant als je van plan bent een bestand op te slaan als HTML. Klik op File > Save to om een bestand als HTML op te slaan. Via dit menu-item kunnen bestanden niet alleen als .html maar ook als .txt worden opgeslagen. Hoewel Ted alleen RTF-bestanden kan openen, kan het programma wel bestanden opslaan in deze twee andere formaten.
Als Ted bestanden opslaat als HTML worden eventuele bijbehorende afbeeldingen in een submap opgeslagen. Deze submap krijgt automatisch de extensie .img toegewezen en bevat GIF- of JPEG-bestanden, afhankelijk van de kleurdiepte. Wordt een bestand bijvoorbeeld opgeslagen onder de naam toto.html, dan worden eventuele bijbehorende grafische bestanden dus opgeslagen in de map toto.img. Tabellen, hyperlinks en interne referenties worden op correcte wijze omgezet naar HTML. Goed geregeld!
Biedt Ted nog meer mogelijkheden? Het antwoord is ja, maar het is waarschijnlijk het verstandigst deze mogelijkheden zelf uit te proberen. Je kunt vanuit Ted e-mails versturen als platte tekst, RTF en HTML. Ted kan direct met Netscape communiceren en je kunt knippen en plakken vanuit en naar andere X11-applicaties. En dat zijn nog maar een paar van de mogelijkheden...
Ted is een productieve en snelle applicatie in de klasse
'lichtgewicht'. Het programma is gemakkelijk in het gebruik en uiterst
stabiel (ik heb versies 2.5 en 2.8 getest). In 2.5 merkte ik dat het gebruik
van de del-toets om lege regels te wissen tot gevolg had dat de applicatie
werd afgesloten, maar deze bug is in 2.8 verdwenen.
Wat ik graag zou zien is een autosave-functie, links en rechts uitgevulde
alinea's en tekst in kolommen. De mogelijkheid om tekst rond afbeeldingen
te laten lopen zou een mooie aanvulling zijn.
Hiermee zou Ted een prima DTP-programma worden.
Ook zou het vanuit het oogpunt van desktop-integratie aardig zijn als Ted
naar GTK en QT (GTed en KTed) geconverteerd zou worden.
Maar zoals Ted nu is, is het eigenlijk al een uitstekend programma dat
goed geschikt is voor dagelijkse werkzaamheden. Dit artikel en alle andere
die ik in het verleden heb geschreven, zijn met Ted gemaakt. Voor
zover ik kan nagaan heeft geen enkele uitgever ooit problemen ondervonden met
het converteren van deze bestanden naar zijn eigen softwarepakket. En dat zegt
eigenlijk al genoeg.
