StarOffice Paketi
Sunum Hazırlamaları

Bu makale yazılım pakedi StarOffice 4.0 'in bir önbakışını sunmaktadır. StarOffice 'in sağladığı özellikler bir tek makalede işlenmeyecek kadar büyüktür. Bu ilk bölümde sunum hazırlama uygulamasını MS Power Point benzeri) daha detaylı olarak gözden geçirecegiz. İleriki makalelerde Kelime İşlem Programı, Tablolama, Ağ Gezgini gibi diğer uygulamaları da araştıracağız.

Giriş

" Ofis uygulamaları için tam çözüm "

olarak tanımlayabiliriz.

Özel olarak, StarOffice şu uygulamaları içerir (hiçbirini unutmamaya çalışıyorum): kelime işlem, tablolama, veritabanı, sunum editörü, mesaj programı, ftp istemcisi, haber programı, ağ tarayıcısı, HTML editörü, and grafik editörü.

Paketleri açıklamadan önce izin hakkında birkaç söz söylemek gerekiyor. Piyasaya Genel Halk Lisansı (GPL) altında dağıtılmamıştır ve kaynak kodları da mevcut değildir. Şimdiye kadar StarOffice 'in yapımcısı, StarDivision, bedava dağıtılabilen BETA sürümlerini çıkarıyordu. Görünüşe göre bu şekilde devam etmeye son sürümü, SADECE KİŞİSEL KULLANIM İÇİN TİCARİ DEĞİL olan sürüm, çıkarana kadar devam ettiler. Bu sürüm Caldera ve StarDivision 'dan elde edilebilir.

İmzalanan anlaşmaya göre StarDivision ve Caldera sonraki StarOffice 'in ticarileştirilmesi ve dağıtımı ile ilgili haklara sahip olacak. Şu andan itibaren sadece bu iki şirket StarOffice 'i dağıtabilecek. Eğer biri diğer sürümlere StarOffice 'i eklemek isterse Caldera ile irtibata gecmeleri gerekmektedir. Birçok Linux ftp sitesinin StarOffice 'i bulundurmama kusurunun sebebi budur işte.

Bana göre, StarOffice Linux tarihinde bir dönüm noktası olacaktır. Şimdiye kadar, (1) Linux kullanıcılarından diğer işletim sistemlerinden daha fazla bilgisayar bilgisi istiyordu; ve (2) Ofise yönelik uygulamalarda eksiklik vardı, ve ben bunları WYSIWYG (ne görürsen onu alırsın) editörlerine ve tablolama programlarına bağlıyordum. Yakın geçmişe ait dağıtımlar kullanıcılar üzerindeki yönetim ve yükleme yükünü büyük ölçüde azalttı, bu büyük bir gelişmedir. Her ne kadar uzun süre öncesine kadar, Linux için çok güzel editörler (Emacs, LyX, Applix, vb.) vardıysa da, hiçbiri (bunu sölyemek ne kadar acı olsa da) MS Word 'ün kalitesine ulaşamamaktaydı. StarOffice bu durumu tamamıyla değiştirdi, performansı ve gör-ve-hisset özelliği her yerde hazır bulunan Ms Office 'inkine ulaştı. Birinin dediği gibi: "Bill Gates StarOffice 'i duyduğu gün kâbus görmeye başlayacak".

StarOffice 'in ilginç bir özelliği de bütün uygulamaların tek pencerede çalıştırıldığı tek bir program olmasıdır. Hatta, StarDivision, StarOffice tarafından açılan bir çerçeveden çalıştırılan, bir tam-ekran ortami da yaratmıştır. Bu strateji uygulamanın bütünlüğünü ve diğer platformlara (OS/2, Windows, Linux, Sun ve diğer UNIX türevleri) geçirilişini kolaylaştırır. Kodun sadece %20'si platform bağımlıdır.

StarOffice 'i dizayn edenler MS'in gör-ve-hisset özelliğinin ofis yazılımları alanında önder olmasının sebebi olduğunun çok iyi biliyorlardı, herkesin bildiği menu yapısı ve kısayol tuşları de facto standardı olarak saptanmıştı. Bu durumda kolay yolu seçerek, yaklaşık olarak "standart" olan bir yükleme işlemi, menu yapısı ve kullanıcı arabirimi kullandılar. Hatta windoze uygulamalarına olan bu büyük benzerlik emektar Linux kullanıcıları için eğlenceli bile olabilir.

Ben bu makaleyi StarOffice ile yazıyorum. Aşağıdaki resim yazım editörünün bir görüntüsü:

Yükleme

Yüklemeye başlamadan önce sisteminizde 5.4.22 veya sonraki libc versiyonlarının bulunup bulunmadığını kontrol etmelisiniz. Başka bir deyişle, /lib/libc.so.5.4.22 dpsyası sisteminizde bulunmalı. Eğer sisteminizde bu dosya eksikse sunsiteadresinden çekebilirsiniz. Eğer Red Hat versiyon 5.0 varsa, bir sonraki versiyon olan libc6 ve libc.so.5.3 'ü kullandığı için sorun yaşıyabilirsiniz. Benim bulduğum bir yol, dağıtımı libc.so.5.4 kullanan uygulamalarla uyumlu hale getiren bir yama zaten var, fakat ben size her zaman çalışacak güzel bir tiyo vereyim:

• libc.so.5.4.22 kitaplığını /lib dizininde bir üst seviyeye taşıyın, bunu herhangi bir Debian veya Slackware dağıtımından,herhangi bir sunsite 'in gcc dizininden elde edebilirsiniz;
• ldconfig 'i çalıştırın;
• setup 'ı aşağıdaki gibi çalıştırın, (export LD_LIBRARY_PATH=/lib.old:$LD_LIBRARY_PATH; setup)

Kullanılabilecek iki çeşit daha yükleme yöntemi var. Paket kişisel veya genel kullanım için yüklenebilir. Eğer son bahsettiğimiz şekilde yüklemek istiyorsanız kurulum programını /net seçeneği ile çalıştırın, ve bütün kullanıcıların erişim hakkı olan bir dizine yükleyin. Yükleme 114 Mb kadar bir hard disk alanı kaplar. sonra kullanmak isteyen kullanıcı /opt/Office40/bin/setup şeklinde programı çalıştırıp "Install from CD or net" seçeneğini seçmelidir. Her kullanıcı için yükleme 12 Mb kadar disk alanı kaplar.

Son olarak programı tuttuğumuz dizini PATH değişkenine ekleriz:

export PATH=$PATH:$HOME/Office40/bin.

StarOffice X sunucusu kapasitesini yaygın olarak kullanmaktadır, bundan dolayı bütün yazı tiplerinin yüklenmiş olması gerekmektedir, aksi taktirde değişik boyuttaki ve daha kötü görünen fontlarla değiştirilirler. Ofis pakedi X sunucunuz için, kendisi bir kısım yazı tipleri yükler. Aşağıdaki komut StarOffice 'in sevdiği yazı tiplerinin X sunucusunun nerede tuttuğu hakkında bilgi verir:

$ xset fp+ $HOME/Office40/fonts/75dpi
$ xset fp+ $HOME/Office40/fonts/type1

$ (export LD_LIBRARY_PATH=/lib.old:$LD_LIBRARY_PATH; soffice)

Evrensel Özellikler

On-line yardım

Paketteki bütün programlar Windows Stili yardım verecek şekilde dizayn edildiler (bu "ne kadar saçma olursa olsun her türlü soruya cevap ver" anlamına geliyor). Bütün pencerelerde bir yardım düğmesi var. 4.0 versiyonunda yardım dosyaları olmadığı için yardım düğmeleri de işe yaramaz durumdaydı.

Bu versiyonda her program kendi ders ayrı kısmı var. Bu dosyalar pek etraflı değil, belki de geliştirenlerin daha iyi yardım dosyaları yazacak yeterli zamanı yoktu. Diğer taraftan, verilen bilgiler gayet iyi hazırlanmışlar. Bunlar dökümanınızı hazırlarken okuyabileceğiniz şekilde hazırlanmış yardım dosyaları.

Tipik yardımlar bir yana, StarOffice ile biilkte gelen gerçekten yararlı yardım dosyaları mevcut ve bunlara Help->Extended_Tips menüsünden ulaşılabilir.

Contextual menü

Eğer bir "nesne" seçersek, sağ tuşa basarak bir menu indirebiliriz. Bu menü seçtiğiniz nesne üzerine uygulayabileceğiniz birçok kullanışlı işlemler içermektedir. Menüler aynı zamanda seçilen nesneye göre de değişebiliyor. Meselâ, bir yazı bloğunu seçtiğimizde nesne menüsü aşagıdaki görünümü alır:

Eğer grafik nesnesi seçilirse menu şöyle bir hal alır:

Çeşitli pespese uygulamalar

Uygulamaları peşpeşe çalıştırabiliriz. Her döküman tamamen farklı olabilir. Örneğin, bir pencerede yazı yazıyorken, bir pencerede nette sörf yapabilir diğer bir pencerede de tablolama programı çalıştırabiliriz. Meselâ, şu an ekranımda bu makale için hazırladığım sunum ve ve okuduğunuz dosya var.

Linux için OLE

İmlâ hataları ve eş anlamlılar

Şu an görebildiğim tek sorun sadece İngilizce ve Almanca sözlüklerin desteklenmekte olduğu. Bilgime göre çok dilli sürümü yakında piyasaya sürülüyor.

Diğer ilginç bir araç ise eş anlamlı arama motorudur (ikinci bir dilde yazması gerekenler için çok kullanışlı oluyor).

StarOffice 'in bütün özelliklerini tek makalede sıralamak imkânsızdır. Bu sebepten dolayı bu bölüme Linux altında çok gerekli olan bir uygulama ile başlayacağım: sunum editörü, Linux 'un PowerPoint 'i.

Sunum Dizaynı

Sunum hazırlama programları, yazı editörleri (Word, Lyx, etc.) ve vektör grafik editörleri (CorelDraw, xfig, etc.) arasında biryerdedirler. Sunum editörü ile birçok çeşit sunum hazırlayabiliriz. Bunlar: bilgisayar ekranındaki sunumlar, slaytlara hazırlanmış sunumlar (siyah veya beyaz renkte olabilirler), ve kağıt üzerindeki sunumlar.

Bir sunum birbirinden bağımsız birçok sayfadan oluşur; bu da, herhangi bir yazı veya resim bir sayfadan taşarsa, o sayfa yokolur ve yeni sayfalar üretilmez. Kullanıcı nesnelerin sayfa üzerindeki yerleşimi ve dağıtımında tam kontrolü vardır. Normal olarak birçok öntanımlı nesne (geometrik figürler, ikonlar, yazı kutuları, vb.) var.

Sunum editörünün adı Presentation, diğer bir yandan bu soffice penceresine ulaşana kadar bu çok alakasız gözükmekte.

Sunum yaratmak için iki yol vardır: boş bir sunum ile başlamak veya -- Auto Pilot-- adlı yardımcıyı kullanmak. Son seçenek için File->New->Presentation 'ı seçin, Auto Pilot pencerelerini takip edin ve sonunda seçiminize (MicroSoft 'un PowerPoint 'ine çok benzer) uygun bir seri slayt örneği ile karşılaşacaksınız.

Artık Auto Pilot tarafından önerilen örnek formları ve sunumumuz için gerekli slaytları doldurma zamanı. Birçok çalışma modu var:

• Slide: Bu normal mod. Bütün işlenler WYSIWYG modunda gerçekleşir. Aynı anda bir sayfa ile çalışabiliriz.
• Background: Bu modda kullanıcı her slayt için arkaplan tasarlayabilir.
• Layer: Her slayt çok katmana ayrılır. Bu birçok nesneyi slaytlarla kullanabilmemizi sağlar.
• Outline Overview: Bütün slaytlardaki yazıları gösterir, böylece bize sunumun genel yapısı ile ilgili bir fikir verir.
• Notes view: Slaytları yaratırken aynı anda kalan notlari hazırlayabiliriz. Notların ve slaytların içerikleri peşpeşe izlenir.
• Short view: Ekrana sığabilecek kadar çok slaytı aynı anda görebilmemizi sağlar. Bu mod sunumum sonucunun genel görünümü hakkında bir fikir sahibi olmamızı sağlar.

Yapabileceğiniz "Şeyler"

Benim görüşüme göre bir sunum hazırlama programını değerli yapan kullandığı cihazların ve yeni özelliklerin çokluğu değil, kullanıcıyla ne kadar dost olduğudur.

Yazdığımız slaytların %99'u benzer bir görünüşe sahiptir: bir başlık sonra da benzer tip yazılar. Bu işlem çok geneldir o halde onları çalıştıracak basit bir mekanizma güzel bir özellik olacaktır. Presentation, mümkün ortak slayt menüsündeki slayt şekilllerinden birini seçmemizi ve aynı anda onun üzerinde değişiklik yapabilmemizi sağlar.

Yazılı Şekiller

Birçok sunum bir sıra, yazıdan oluşan slayt ile sınırlanamaz. Genelde yazıyı, oklar ve geometrik şekillerle süsleyerek, fikirler ve ilişkileri anlatmak için kullanırız. Sunum hazırlamada, geometrik nesneler içine yazılan yazılar vazgeçilmez bir yöntemdir. Presentation (köşesi yuvarlatılmış veya yuvarlatılmamış) dikdörtgenler, elipsler, vb. nesnelerin kullanımını mümkün kılar. Karmaşık 2D (2 boyutlu) nesneler , PowerPoint 'te de olduğu gibi, mevcut değil fakat bunlar zaten sıklıkla kullanılmamaktadır. Eğer herhangi bir sebepten sunum için gerekli olurlarsa kendiniz çizim menüsünü kullanarak oluşturmanız gerekir.

Bir şeklin bütün kısaltmaları kolayca contextual menüden veya araç çubuğundan değiştirilebilir.

Bir şeklin içine yazı yazmak çok kolay, üzerine iki kere tıklamanız yeterli.

3D şekiller

Bir kısım 3D şekiller de birlikte gelmekte ve birçok parametre kullanılarak şaşırtıcı değişikliklere uğratılabiliyorlar.

Çizgiler

Çizgiler nesneler rasında ilişki kurmak ve seyircilerin ilgisini çekmek için vazgeçilmez unsurlardır. Düz, sade çizgilerden, ince kenarlı düz çizgilere, CAD 'de tasarlanmış, uzunluk ölçmek için kullanılan çizgilere kadar birçok çizgi çeşidi mevcut.

Nesneler, bağlayıcılar kullanılarak birbirine bağlanabilir. Bağlayıcılar özel tip çizgilerdir. İki nesne bağlayıcı ile bağlanmışsa ve biri hareket ettirilirse, bağlayıcı hâlâ bağlantılı iken şeklini de değiştirir. Bu çizgiler için iki uçta da birçok çeşit sonlandırma ikonu bulunmaktadır. Bunlar dolu veya boş kareler, çemberler, oklar olabiliyor.

Grafikler

İstediğimiz herhangi bir çeşit (<../../common/May1998/tt.jpg, bmp, gif, png, tif, vb.) bit-işlem grafiğini ekleyebiliriz. Şu andan itibaren grafiğe herhangi diğer bir nesne gibi davranabiliriz. Onun yerini değiştirebiliriz, düzenleyebiliriz, vs. StarOffice bir resim galerisine sahiptir.

Animasyonlar

Şimdi en gösterişli özelliğe geldik. Eğer sunumumuz bir video yansıtıcıdan gösterilecekse hâlâ Presentation 'ı kullanabiliriz. Bu durumda program X sunucusu üzerinde tüm kontrolü ele alır, böylece fareye sadece bir dokunuşumuzla (veya zaman ayarlayarak otomatik bir şekilde) slaytları gözden geçirebiliriz. Bilgisayarın video çıkışı, yansıtıcının video girişine bağlanmalıdır, sonra da "Slide Show" düğmesine basarak ışıkları kapatırız.

Sunumumuzdaki nesnelerin hareket ve öntanımlı şekilde etkileşimini sağlayabiliriz (Tools-> Effects). Sunumun hazırlanması sırasında, nesnelerin ne zaman görünüp yokolacağı önceden belirlenebilir.

Slaytların geçişleri Tools->Slide_Transition seçeneği kullanılarak ayarlanabilir. Birçok çeşit geçiş bulunmaktadır. İnsanları sunumumuz sırasında uyumalarını engelleyebiliriz. Layout View modunda geçiş efektinin slaytlar arasındaki hızlı ilerlemesini görebiliriz.

Fakat hareket yapabileceğimiz tek şey değil, ses de koyabiliriz.

Başka bir fikir de hareketli gif dosyaları yaratıp onları sunuma eklemek olabilir.

OLE nesneleri

HTML 'e Çevirmek

Bu işlem ile hazırlanan HTML sayfaları herhangi bir çeşit animasyonu desteklemez. HTML 'e çevirmiş bir sunumu görmek istiyorsanız aşağıdaki resme tıklayın:

Sonuçlar