Topluluk : Nerdbank - Elektronik ticarette serbest arayuzler icin bankacilik girisimi

by Holger Blasum

Yazar Hakkinda:
Oncelikle Qinghai-Tibet platosundaki yesil alanlarda bazi botanik ve mikrobiyolajik verileri analiz etmek gerekliydi ve DOS isletim sistemi hakkindaki bir kitabi almancadan cinceye cevirme teklifi vardi. Bu ceviri teklifi Holger'in ( blasum.net/holger) 90'li yillarin ortalarinda bilgisayarcilik ile ilgilenmeye baslamasini sagladi. Staticon uluslar arasina uye oldugu zaman TIFF'yi PDF'ye (c42pdf.ffii.org)donusturen bir serbest kod gelistirdi ve ticari bir projede ( avendo.de) yari serbest bir kod yazimina katildi. Ayrica Avrupa'da yazilim patentlerine karsi bir kampanyada (swpat.ffii.org). aktif olarak calisti. Acik kod yazilimlari ozellikle guvenlikle ilgili alanlarda kendini katinladiginda, Holger ucretsiz yazilim tabanli girisimlerde iyi potansiyel gordu, nerdbank gibi: " Simdi acik kod cekim listesinin ekonominin programcilik olmayan alanlarina, ozellikle insan-bilgisayar etkilerinin yaygin oldugu alanlara girmesi icin uygun bir zamandir."

Icerik:

Neden ani bir sekilde pazarlar olustu?
Uzun vadeli "visyon"
Acik gecis standartini yeniden kesif
Bankanin kullandigi aletlerin halk tarafindan gecerli olabilmesi
Secmeli:Bankanin kullandigi verilerin halk tarafindan gecerli olabilmesi
Basariya ulasmak icin adimlar
Referanslar

Nerdbank - Elektronik ticarette serbest arayuzler icin bankacilik girisimi

Çeviri : Elçin Göksel

Abstract:

Nerdbank, dunya capinda elektronik para transferi icin acik ve guvenli bir bankacilik sistemi gelistiren bir projedir.

Neden ani bir sekilde pazarlar olustu?

Ilk once bankacilik dunyasina bir goz atalim. Dusuk itibarda hukum suren ilk modern zamanlardaki finansal servisleri hatirlayalim.(Hic klasik Misirli,Cinli veya Iranli tuccarlardan adini bildikleriniz var mi ?)Ticari un her zaman karsilastirmali olarak kisa omurlu olmustur ve ailenin erkek cocuklari dini veya politik kariyere girdikleri zaman ,veya Cin'de oldugu gibi burokrasiye hizmet etmek icin sinavi gectiklerinde hakli bulunmustur Gosterisli girisim politik liderler icin her zaman kolay bir yem olmustur.Savunma olcutu olarak is hayatinda, ozellikle en cazip bankacilik islerinde sir saklama kulturunun artmasi olarak gosterilmistir.

Buna ragmen kararli cevrelerde fiziksel ve okumus olma yonunde evrim gecirmeye baslamistir. Bati dunyasinda tuketicilerin sadece urunun kendisi ile degil ayni zamanda nasil uretildigi ve uretimin neleri kapsadigi ile de ilgilenildigi anlasilmistir. Bu kitlelerin sesleri bircok basari da etkili olmustur. Ornegin tarim urunlerinde.Uzun zamandan beri bu gosteriler akademik cevrelerdeki oyun teorisi olarak da dogrulanmistir.(e.g. Axelrod-R, Dion-D,Science 242:1385-1390; 1988). Ayni zamanda serbestkod yazilimlarinda ve bu sirketlerde (ornegin Linux surumlerinden RedHat ve S.u.S.E) teknik ustunlugun yanin sira yayimlarda da estetik fikir ve makinanin ic parcalarini ortak kullanim anlayisi da benimsenmistir. WWW Hypertext bile basarili olmustur cunku cok basit bir yapiya sahiptir.

Sonuc olarak 80li yillarda cevresel bilincliligi olan bankalarin ortaya cikmasinda -almanyadaki bir banka gibi- analiojik olarak tahmin ediyorum ki simdi estetik -yani transparent online bankacilik- saglayanlar icin taktir edilebilir bir azinlik marketi olusmasi icin uygun bir zaman. Iddia ediyorum ki bu form tekniksel olarak hususi online bankacilik formundan ustun, fakat bir cok insan, buyuk ihtimalle, daha iyi anlayacak ve kontrol edecek urunler sececektir. Benim bildigim kadariyla su ana kadar bu market acik degil, mesela FSF, en koklu sermaye orgaizasyonlarindan biri, uygun standarlarin eksikligi sebebiyle odemeleri elektronik formda Kabul etmiyor ve bu eksiklik hakkindaki sikayete gore:Biz wwwden odemeleri Kabul ederiz, ama once odemeleri guvenle yapacak bedave yazilimlari beklemeliyiz” http://www.fsf.org/order/order.html).

Uzun vadeli "visyon"

Bir cok bankanin aksine nerdbank in rolu buyuk ihtimalle kapital saglamak ya da kredi vermek degil de rekabetli ve guvenli global transaksiyonlar , ozellikle internet araciligi ile, yapmak olacaktir. Bir cok musterinin nerbank hesabinin 1. ya da tek hesabi olacagi degilde, 2. yada simdiki hesabi olacagi planlaniiyor. Baslangicta n.bankasi uzun vadeli odunc ve kapital tekliflerinden kacinmalidir.

Acik gecis standartini yeniden kesif

Bir islemi internetten yaparken yavas ilerleyen bir CGI kuyrugunda beklemek yerine, kagita basili formu doldurmak kadar kolay olan bir formu internet uzerinden doldurmak cok daha tercih edilir. Standard for the Format of ARPA Internet bicimi icin standartlar veri tablosu icin fazladan sutun tanimlanmasini saglar.

Konu: nerdbank4503160'da odemeler
adres: payment@nerdbank.com
    Tarih: 1999-10-15
    Dogrulanma tarihi: 1999-10-22
    Miktar: 0.25
    Nakit para: MRT
    Hesap no: 0554565
    Bankasi: Bank of Malaysia, Kuala Lumpur
    Alici: chenhy@klwn.ma, Hongyan Chen, Kuala Lumpur Weekly News, Postbox 50034, Kuala Lumpur, Malaysia
    Ailci kodu: kualaweekly
    Notlar:
[secmeli encrypted kismin sonu]
Gonderen:kendisi
Gonderen anahtari:98fdojdsfkl5efp?wei dl?gkr6980fgliredsopr0?t8436dp?ds f?kd op940?6 59sgikwer0? 30?8 4eoue90r8e90t8ewfidsofu09
Alici anahtari:4365i590sdjkofjdslkjdfg0 ?89sdar dsfjksdlpfi dopfsdopfg je kpsd sdop sdklj ropfg sdlpk dfogkpod gopdsgsdg

Asagida basit bicim, programlardan bu sekilde e-posta alinmasini saglayan uygulamalari olusturmaya yarar. Ornegin:

transfer -d 1015 -a 0.25 -c MRT -r 0554565 -a 'Bank of Malaysia, Kuala Lumpur' -i kualaweekly -n 'chenhy@klwn.ma, Hongyan Chen, Kuala Lumpur Weekly News, Postbox 50034, Kuala Lumpur, Malaysia' -k /usr/local/keyfile

Bu hala biraz karmasik gozukebilir ama program nerdbankdaki alicinin kullanici adini ve dogrulanma tarihini otomatik olarak hesap islem tarihinden 1 hafta sonrasina atar.(ini/rc dosyasindan)

Programdan ayni zamanda e-posta adresinin diger verilerin yanina eklenmesi istenebilir. Bu islevi gerceklestirecek olan satir "transfer -r -a 0.5 -d 1115 -i kualaweekly" budur. Boylelikle internette doldurulan formun tekrara tekrar doldurulmasina gerek kalmaz.

Bilgilere erismek icin daha kolay biryol da o istenilen bilgilerin veritabanina kayitli olmasidir. (Kullanicinin formu doldururken tum bu aranilan bilgileri girmis olmasi gerekmektedir.) Gomulu bir tarayici o an hatta olan web sayfalarinindan gerekli bilgiyi ilave etme isini gerceklestirebilir.

Bu uygulama anlasilir bicimindeki yaziyi sunucunuza yukler.(buyuk olasilikla XML).Bu veriyi saklamak icinde MS IE5 XML desteginin olmasi gerekebilir.Servis olarak banka odemelerinin miktarini kontrol edebilir.(ornegin haftalik odemeleri 500 USD ile sinirli tutabilir.)

Bankanin kulladindigi vasitalarin halka ulasmasi

Farz edelim ki banka bu vasitalari halka ulastirabilecek hale getirdi., ya da gelecekteki s.w nin halk domainninde olacagini bildirdi, ornegin nban.org . ve tabiki banka(su anda nerdbank.com da bulunuyor) servisi icin ucret talep edecek, hatta kar saglayacak, ama yazilim gelisimleri icin ucret talep etmeyecek. Bu vasitalar halka acik olsa da, diger bankalar da kullanilabilir. Nbank acik banka standarlarinda oncelikli is yaparak kazandigi reputasyonuyla uzun vadeli musterilerini garantiliyecek. Fakat, bu gecis vasitalarinin nerdbank'da bedava olmasi gecis masraflarinin marketteki rekabetten dolayi dusuk tutulmasina neden olacaktir.

Secmeli:Bankanin kullandigi verilerin halk tarafindan gecerli olabilmesi

Ideal olan nerdbank'in halka serverlarina da ulasim saglamasi olasidir. (sadece read-only tabiki) boylece dunyadaki tum guvenlik spesialistleri guvenlik eksikligini gostererek reputasyon kazanabilir. Bu basta musteriyi banka gizliligini bozmaya itebilir. Fakat verilerin herkese acik olmasi sadece polise acik olmasindan daha demokratik.(tabiki ticari suistimaller cezalandirilir)

Ayrica iki server, biri halka acik, digeri ozel saglanabilr. Boylece kullanici yeni gecislerde hangisini kullanacagina karar verebilir. (yazilim tabiki nerdeyse ayni ama acik olusu korunmali ). Yan etksi olarak encryption algoritmalarinin guvenligini etkileyici sekilde gosterilebilir.

Boyle bir politika sonucunda n.bankasi dunyadaki en guvenli banalardan biri yapilabilinir. Eger tum teknikler kopyalansa bile ve buna niyet var, kazanilan kucuk seyler karli cikmak icin yeterli olacaktir.

Benim "visyonum" sacma gelebilir. Cunku 1960 lardan beri basit teknolojiler ornegin e-posta bankacili transferinde kullaniliyor. Fakat, uzucu bir gercek ki GUI larin yeni dalgalanmasi ve digger kompleks gizli vasitalar , uzun encryption tuslarin hakkindaki yasal teredutlerden dolayi hic bir banka bu servisi saglamiyor. (uzun en. Tuslari yasakladi ama banka sikalarini Kabul edebilir) ayrica bunun buyuk marketten cok populasyonun kucuk, tekniksel olarak gelistirilmis kismina hitap ettigini unutmayalim. Bu ihmal momentum kazanmak icin harekete gecmekte guzel bir mucedele.

Basariya adimlar

Bankacilik, guvenlik, internet standardlari hakkinda ilgisi olan ve tecrubeli insanlarla sorumlulular hakkinda bord tartisilip duzenlenmeli. Paylasimlar verilmeli. Bu bordaki islerin de karli olmasina izin veriliyor, amac rekabet ve sosyal sorumluluk arasinda bir uzlasmaya varmak. Kar saglamayan bir organizasyonla bir sirket arasinda bir charter kurmali.

Not: Bankanin amaci politiksel olarak dogru kendini yoneten olmasi degil, ama acik kaynakli yazilim vasitalarini saglayan ve sponsoru olan yapida olmasi. Yazilimda ki aciklik ve veri yanlis gelisimleri duzeltecek, cunku bankalardan memnun olmayan kisi rakip bir banka kurabilir. [ayni mekanisma linux dagiticilarinin cok fazla guclu olmamasini sagladi]

Banka hesaplari en bsaindan beri saglayacak. Simdi hesap acmak hic bir hak kazandirmiyor, bankanin aktiviteleri hakkinda e-posta gelmesi haric. Standard hesaplar bedava ve destekci hesaplari yillik (20 euro) ve sermaye icin kullaniyor. Fakat hesaplarin esas hedefi sermaye kazanmak degil, daha buyuk kurulus seviyesine gelmek icin. Kullanici bazli (www araciligi ile) kuruldugu zaman gecisleri yapmak icin 1 ya da daha fazla bankanin ortakligi kurulabilir. Baslangicta banka herhangi bir odemesini kabul etmeyecek (musterilerini cok yuklu miktarda para yatirmasini engelleyerek), eksi hesaplari kapatmayacak(tabiki musteriler devamli e-posta alacak eger odemeler denge eksikliginden dolayi geri cekildiyse) bu ALDI (alman butce supermarket zinciri) servis staratejisi devamli ve burokratik olmayan ulasilabilirligi saglayacaktir.

Standarlari koymak ve gelen datanin prosesini pazarlik yapmak 6 ila 12 ay alabilir. Sonra hesabi olanlarin gecisleri nerdbankin formati ile yapmasi tesvik ediliyor. Bu arada nerdbank'in bu gecisleri hususi bir tavirla yapabilecek bankalara gonderecektir. Servis fiyatlari ve basvuru odemeleri dusuk oldugundan , musterilerin gecis bazli odeme yapmasi oneriliyor.

Nerdbank destekli acik standartlar momentum kazandigi zaman, saticilar zamanla bu standarlari uygulamaya egilim gosterceklerdir. (XML datasi olarak web sayfasinda ya da halk veritabanina koyarak) bu safhada n.bank uluslararasi buyuyen bir muessese olacaktir. Kampanya basarili olursa (baska bankalarda kopyalacaak) sonunda nerdbank diger bankalara daha cok benzeyebilir(alman bankasi O. ya oldugu gibi) , fakat buna giden yol ve yazilim gelistiricileri ile yakin ortaklik hem musteriler hem de yazilim gelistirlicileri icin ilginc tecrubelere yol acacaktir.

Bir bankanin yazilim acikligi ve isletmesine dayali basarisi diger endustirilerdeki glasnotun ve rasyolanelligin buyumesine uyacaktir. Nerdbank kurmak bu istikamette gitmek demektir. >Alman bankasi acisindan kaynaklari tekrar intizama sokmak icin bu yilin Ausburgdaki Linux Conferansi (8-10 September 1999, www.linux-kongress.de/) iyi bir yer olacaktir. Fugger saticilarinin eski unu ile kutsanmis bir site , ayni zamanda banka kurmakla soygun yapmak, banka memurunu soymaktan daha kolaydi sozunun sahibi ile.

Referanslar

Nerdbank projesi hakkinda daha fazla bilgi almak icin Nerbank'in sitesini ziyaret edin. http://www.nerdbank.org/.

1999-10-12, generated by lfparser version 0.7

mirror server hosted at Truenetwork, Russian Federation.