Donald Knuth pracował nad swoim kilkutomowym dziełem ....
Działo się to w epoce początków zastosowań programów do składu tekstów.
Po obejrzeniu wersji wstępnej I tomu, złożonej nowymi
narzędziami, Donald Knuth przerwał pisanie
książki i zajął się projektowaniem programu wspomagającego skład.
W wyniku prac
powstał program TeX -- służący do składu i program MeTaFont
-- służący do projektowania fontów oraz pięć książek, będących
obszerną dokumentacją nowego systemu. Programy zostały
napisane w specjalnym, przenośnym języku, również
wymyślonym przez prof. Knutha. Język charakteryzuje się tym, że jednocześnie
tworzy się program i dokument opisujący algorytmy i jego fragmenty.
Interpreterami tego języka jest WEAVE i TANGLE
Po przetworzeniu napisanego tekstu programem TANGLE otrzymujemy
program w Pascal-u, a po przetworzeniu programem
WEAVE
książkę, gotową do przetworzenia programem TeX, nadającą się do druku.
Jest to niewątpliwie kłopotliwy sposób pisania programów, ale pozwala
na oszczędności w najbardziej kosztownej fazie testowania i pielęgnacji
programu.
Powstały programy praktycznie bezbłędne (prof. Knuth wyznaczył nagrodę za każdy znaleziony błąd w programach TeX, MeTafont, Weave i Tangle), dostępne na wszystkich komputerach (co najmniej 16-bitowych) pracujących pod dowolnym systemem operacyjnym. Program TeX zachowuje się jednakowo na każdym komputerze, sposób obliczeń jest niezależny od dokładności arytmometru.
Biorąc pod uwagę złożoność funkcji programu, jest on bardzo efektywny mimo przenaszalności kodu. Efektywność programu nie wynika z mikrooszczędności wynikających ze sztuczek kodowania, ale z odpowiedniego zaprojektowania algorytmów i struktur danych.
Od roku 1982 miały miejsce tylko dwie niewielkie modyfikacje jego funkcji (prof. Knuth zadecydował, że system nie będzie podlegał dalszym modyfikacjom). Ostatnią wersją jest 3.1415 (numery wersji rosną zgodnie z kolejnymi przybliżeniami liczby pi), a różnice wynikają głównie z dostosowania do różnych systemów wejścia/wyjścia, a nie z poprawiania, czy tez z modyfikacji podstawowych funkcji programu TeX.
Program TeX, zgodnie z wolą Donalda Knutha jest własnością świata; tz. dozwolone jest wykorzystywanie dowolnych fragmentów kodu programu w dowolnych celach, również komercyjnych. Można zrobić własną implementację programu i sprzedawać ją.