Home  |  Map  |  Index  |  Zoek

Convert to GutenPalm or to PalmDoc door Ben Y. Yoshino <ben/at/wiliki.eng.hawaii.edu> Vertaald naar het Nederlands door: Tom Uijldert <Tom.Uijldert/at/cmgplc.com> Inhoud: Regels Voordat je begint Het starten van VI VI afbreken De twee standen in VI Het intikken van een commando in de command stand Een aantal eenvoudige VI commando's Tekstbuffers in VI Kopiëren en verwijderen Toevoegen Het formatteren van code en dit controleren Zoeken op tekst en tekens Instellingen voor VI (en EX) Afkortingen en toetsen toekennen aan andere toetsen De omgevingsvariabele EXINIT en het bestand .exrc Herstellen van werk als er wat met je terminal gebeurt Waarschuwing bij gebruik van VI op een werkstation Overzicht van VI commando's EX commando's Referenties Talkback voor dit artikel

De VI editor leren gebruiken Kort: Dit is een uitleg over het gebruik van vi, geschreven door Ben Y. Yoshino. Het origineel staat op www.eng.hawaii.edu/Tutor/vi.html. Ander lesmateriaal van dezelfde auteur kun je vinden op www.eng.hawaii.edu/Tutor/. We hebben dit artikel op www.rootprompt.org gevonden en publiceren het hier met toestemming van de auteur. De VI editor is een scherm-georiënteerde editor die door veel Unix gebruikers wordt toegepast. De editor heeft krachtige mogelijkheden voor programmeurs maar veel beginners schrikken er voor terug vanwege de vele mogelijkheden. Deze uitleg is geschreven om beginners bekend te maken met het gebruik van VI maar bevat ook onderdelen die relevant zijn voor ervaren gebruikers. Er worden voorbeelden gegeven en de beste manier om het te leren is door deze voorbeelden na te doen of je eigen voorbeelden uitproberen... Er gaat tenslotte niets boven de eigen ervaring. _________________ _________________ _________________

Regels

^X is een control teken. Indien je bijvoorbeeld ^d ziet in deze uitleg dan betekent het dat je de control- toets ingedrukt moet houden en daarbij de betreffende letter moet indrukken. In dit voorbeeld moet je dus de control-toets indrukken en vervolgens de toets d.  

Voordat je begint

VI gebruikt het scherm volledig dus moet het weten wat voor terminal je hebt.
Vertel allereerst aan je shell wat voor type terminal je hebt (als je niet zeker weet wat voor shell je hebt type dan $ echo $SHELL in). Voor de voorbeelden gebruiken we het type "vt100". Vul hiervoor de waarde in van je eigen terminaltype. Voor de C shell (/bin/csh) is het commando als volgt:

	% set term=vt100

	$ export TERM
	$ TERM=vt100

Het starten van VI

Als je VI voor de eerste keer start zul je een scherm zien met tildes (een tilde ziet er zó uit: ~), links op het scherm. Lege regels na het einde van een bestand worden zo gerepresenteerd. Onder in het scherm zou je de naam van het bestand moeten zien als je die hebt opgegeven en deze al bestaat. Tevens wordt daarbij de grootte van het bestand gegeven, als volgt:

"bestandsnaam" 21 lines,  385 characters

"bestandsnaam"   [New file]

VI afbreken

Het commando om uit VI te komen is :q. In de command stand, tik dubbele punt in, gevolgd door een 'q' en daarna Return. Indien je reeds wijzigingen in het bestand hebt aangebracht dan zal de editor je hierop wijzen en VI niet verlaten. Om deze waarschuwing te negeren kun je VI verlaten zonder wijzigingen op te slaan met het commando :q!.

Uiteraard zul je normaal gesproken de wijzigingen willen bewaren. Het commando om dit te doen is :w. Dit kun je combineren met het verlaten van VI via het commando :wq. Je kunt het bestand tijdens het bewaren een andere naam geven door een bestandsnaam te geven achter het w commando. Je kunt bijvoorbeeld het gewijzigde bestand bewaren onder de naam bestandsnaam2 met het commando :w bestandsnaam2, gevolgd door een Return.

Een andere manier om wijzigingen te bewaren en uit VI te komen is middels het ZZ commando. Dit kun je geven in de command stand en is equivalent met :wq. Indien er veranderingen waren op het bestand zal dit worden bewaard. Het is de eenvoudigste manier om de sessie te beëindigen, slechts twee toetsaanslagen.

De twee standen in VI

VI begint in de command stand. Er zijn diverse commando's die VI in de insert stand zetten. De meest gebruikte hiervan zijn a en i. Die commando's worden hieronder beschreven. Als je eenmaal in de insert stand zit kun je hier uit komen door middel van de Escape toets (en als je die niet hebt zou ^[ ook moeten werken). Je kunt deze toets twee keer achter elkaar aanslaan, dan zal VI zeker in de command stand staan. Het aanslaan van Escape in de command stand zal hem niet uit deze stand halen. De terminal zou wel een piep kunnen geven om aan te geven dat je al in de command stand staat.

Het intikken van een commando in de command stand

	[aantal] commando [waar]

Het aantal wordt ingegeven met een nummer, beginnend met 1 tot 9. Het commando x bijvoorbeeld verwijdert het karakter onder de cursor. Als je 23x intikt in de command stand zal dit commando 23 tekens verwijderen.

Sommige commando's gebruiken een optioneel waar argument, waarin je aan kan geven op hoeveel regels of op welk deel van het document dit commando van toepassing is. waar kan ook een commando zijn dat de cursor verplaatst.

Een aantal eenvoudige VI commando's

a

ga naar de insert stand. De ingetikte letters zullen worden ingevoegd op de plek in de tekst na de cursorpositie. Als je een aantal specificeert zal de ingevoegde tekst zoveel keer herhaald worden ingevoegd.

h

ga met de cursor één teken naar links.

i

ga naar de insert stand. De ingetikte letters zullen worden ingevoegd op de plek in de tekst voor de cursorpositie. Als je een aantal specificeert zal de ingevoegde tekst zoveel keer herhaald worden ingevoegd.

j

ga met de cursor één regel naar beneden.

k

ga met de cursor één regel naar boven.

l

ga met de cursor één teken naar rechts.

r

vervang één teken onder de cursor. Geef een aantal om meerdere tekens te vervangen.

u

maak de laatste wijziging ongedaan. Nog een keer u voert de wijziging weer door.

x

verwijder het teken onder de cursor. Aantal geeft het aantal te verwijderen tekens. De tekens achter de cursor zullen daarbij worden verwijderd.

Tekstbuffers in VI

Kopiëren en verwijderen

d^

verwijderd tekst vanaf de cursor tot aan het begin van de regel.

d$

verwijderd tekst vanaf de cursor tot aan het einde van de regel.

dw

verwijderd tekst vanaf de cursor tot aan het einde van het woord.

3dd

verwijderd drie regels vanaf de huidige regel naar beneden.

Toevoegen

Het formatteren van code en dit controleren

De volgende commando's laten je regels inspringen of juist terugspringen en men kan vooraf een aantal specificeren:

>>

Laat de huidige regel één niveau verder inspringen.

<<

Laat de huidige regel één niveau terugspringen.

Zoeken op tekst en tekens

Tekens met speciale betekenis:

^

Begin van de regel (aan het begin van een zoekopdracht)

.

Past op één teken.

*

Past op nul of meer van de vorige tekens.

$

Einde van de regel (aan het eind van een zoekopdracht)

[

Begin van een verzameling die past of juist niet past. /f[iae]t bijvoorbeeld past voor elk van de combinaties: fit fat fet. In het volgende voorbeeld /a[^bcd] past alles behalve de combinaties ab ac ad.

<

kan met een omgekeerde schuine streep (\)in een zoekopdracht worden verwerkt voor het vinden van het begin of eind van een woord. Bijvoorbeeld \<de\> vindt alleen het woord de en dus niet deze of onder.

>

Zie de beschrijving van < hierboven.

De commando's t en T zoeken ook op een teken waarbij t voorwaarts zoekt en de cursor voor het gevonden teken zet, terwijl T achterwaarts zoekt en de cursor achter het gevonden teken zet.

De hierboven beschreven zoekopdrachten kunnen worden herhaald met het ";" commando of ",". ";" herhaalt het laatst gezochte in dezelfde richting, terwijl "," dit doet in de tegenovergestelde richting.

Met de optie "ic" (of ignorecase) aan (tik in: :set ic) kan worden gezocht zonder te letten op hoofd- of kleine letters.

Instellingen voor VI (en EX)

autoindent (ai)

Deze optie stelt de editor dusdanig in dat nieuwe regels die aan worden gemaakt hetzelfde inspringen als de regel erboven. Wil je dit inspringen ongedaan maken dan moet je een ^d geven aan het begin van de regel. Deze ^d werkt alleen in de insert stand, niet in de command stand. Tevens kan de mate van inspringen worden ingesteld met shiftwidth, zoals hieronder uitgelegd.

exrc

Het bestand .exrc in de huidige directory wordt tijdens opstart door VI ingelezen. Dit moet worden ingesteld in de EXINIT omgevingsvariabele of in het .exrc bestand in je home-directory.

mesg

Zet de ontvangst van berichten uit via :set nomesg zodat niets je kan storen tijdens het editten.

number (nu)

Laat regelnummers zien aan de linkerkant.

shiftwidth (sw)

Deze optie moet van een waarde worden voorzien en die bepaalt de mate van inspringen bij het geven van een softwarematige tabulatorstop (Deze tabulatorstop wordt gebruikt bij de << en de >> commando's). Instellen op inspringen met 4 posities kan bijvoorbeeld met :set sw=4.

showmode (smd)

Met deze optie wordt zichtbaar in welke stand de editor staat. Als je in insert stand staat zal onder aan het scherm INPUT MODE staan.

warn

Deze instelling waarschuwt je als je het bestand hebt gewijzigd maar de wijzigingen nog niet hebt opgeslagen.

window (wi)

Hiermee wordt het aantal regels ingesteld die VI op het scherm zal tonen. Als je dit bijvoorbeeld op 12 regels wilt zetten (omdat je een langzaam modem hebt) dan kan dit als volgt: :set wi=12

wrapscan (ws)

Deze instelling verandert het gedrag bij tekst zoeken. Als de optie aan staat en de tekst wordt niet gevonden en VI is aan het einde van het bestand dan zal VI verder gaan zoeken vanaf het begin van het bestand.

wrapmargin (wm)

Bij een waarde groter dan nul zal VI automatisch aan "word wrap" doen. Dit betekent dat als je een bepaald aantal posities van de rechterkantlijn bent verwijderd, het woord automatisch op de volgende regel wordt gezet zonder dat je een Return hoeft in te tikken. Om bijvoorbeeld de marge op 2 posities in te stellen kun je het volgende geven: :set wm=2.

Afkortingen en toetsen toekennen aan andere toetsen

Om de afkorting weer te verwijderen kan het commando unabbreviate worden gebruikt. Voor het vorige voorbeeld wordt dit :una 9u. Om een overzicht te zien van alle actieve afkortingen kun je gewoon ":ab" geven.

Een ander bruikbaar EX commando voor het instellen op eigen gebruik is het map commando. Hiervan zijn twee varianten. Eén voor de command stand en één voor de insert stand. De varianten zijn respectievelijk :map en :map!. Net als bij de afkortingen wordt ook hier een reeks tekens vervangen door een andere reeks. In dit geval zal het echter meestal gaan om een reeks VI commando's.

De omgevingsvariabele EXINIT en het bestand .exrc

	setenv EXINIT '…'

	export EXINIT
	EXINIT='…'

	setenv EXINIT 'set ai nu wm=3'

	setenv EXINIT 'set ai nu wm=3|map g G'

Herstellen van werk als er wat met je terminal gebeurt

Waarschuwing bij gebruik van VI op een werkstation

Omdat VI wijzigingen op een kopie van je bestand aanbrengt en het slechts als laatste in één keer wegschrijft in je originele bestand moet je uitkijken indien je meerdere keren bent ingelogd. Als je dan hetzelfde bestand wijzigt in meerdere sessies dan zal het wegschrijven van de veranderingen van de tweede sessie die van de eerste sessie overschrijven waarmee die veranderingen dus verloren zijn. Vergewis je ervan dat je een bestand slechts in één sessie aan het wijzigen bent.

Als je een terminal emulatieprogramma van je werkstation gebruikt dan kun je de grootte van het scherm veranderen door het window van afmetingen te laten veranderen. Als VI dit niet kan volgen dan is het volgende commando op zijn plaats:

	eval `resize`

	eval `/usr/bin/X11R6/resize `

Overzicht van VI commando's

Kopiëren en weghalen van tekst

"

Geef een buffer op bij ieder commando wat buffers gebruikt. Laat het volgen door een letter of cijfer die de buffer aangeeft.

D

Verwijder tekst vanaf de cursor tot aan einde regel

P

Kopieer de tekst van de gegeven buffer vóór de cursor of regel. Als geen buffer is opgegeven (met het " commando), gebruik dan de algemene buffer.

X

Verwijder het teken vóór de cursor.

Y

Kopieer de huidige regel in de gegeven buffer. Gebruik de algemene buffer als geen buffer is opgegeven.

d

Verwijder tekst tot aan waar. dd verwijderd de huidige regel. aantal verwijderd dat aantal regels. Datgene wat wordt verwijderd wordt in het gegeven (") buffer gezet en anders in de algemene buffer.

p

Kopieer de gegeven buffer in de tekst na de cursorpositie of op de volgende regel. Haalt het uit de algemene buffer als geen buffer is gegeven (").

x

Verwijder het teken onder de cursor. Aantal geeft aan hoeveel tekens er moeten worden verwijderd. Dit zijn de tekens achter de cursor.

y

Kopieer de tekst tot aan waar in een buffer. yy kopieert de huidige regel. Aantal kopieert dat aantal regels. De buffer kan met het " commando worden gespecificeerd. De algemene buffer wordt gebruikt als er geen is opgegeven.

Invoegen van nieuwe tekst

A

Voeg toe aan het eind van de huidige regel.

I

Voeg in vanaf het begin van de regel.

O

(Letter Oh) Ga naar insert stand op een nieuwe regel boven de huidige cursorpositie.

a

Ga naar insert stand, de ingetypte tekens worden ingevoegd in de tekst achter de cursorpositie. Een aantal zal zoveel keer de totaal ingetypte tekst invoegen.

i

Ga naar insert stand, de ingetypte tekens worden ingevoegd in de tekst voor de cursorpositie. Een aantal zal zoveel keer de totaal ingetypte tekst invoegen.

o

Ga naar insert stand op een nieuwe regel onder de huidige cursorpositie.

De cursor verplaatsen

^B

Scroll één scherm terug. Een aantal zal zoveel schermen terug gaan.

^D

Scroll een half scherm verder. Een aantal zal zoveel regels naar voren gaan.

^F

Scroll een scherm verder. Een aantal zal zoveel schermen naar beneden gaan.

^H

Cursor één positie naar links. Een aantal zal zoveel posities naar links gaan.

^J

Cursor één regel naar beneden, in dezelfde kolom. Een aantal zal zoveel regels naar beneden gaan.

^M

Naar de eerste positie op de volgende regel.

^N

Cursor één regel naar beneden, in dezelfde kolom. Een aantal zal zoveel regels naar beneden gaan.

^P

Cursor één regel naar boven, in dezelfde kolom. Een aantal zal zoveel regels naar boven gaan.

^U

Scroll een half scherm naar boven. Een aantal zal zoveel regels naar boven gaan.

$

Naar het einde van de regel. Een aantal zal zoveel regels verder naar het eind gaan.

%

Naar het bijbehorende haakje of accolade.

^

Naar het begin van de regel.

(

Cursor naar het begin van een zin.

)

Cursor naar het begin van de volgende zin.

{

Cursor naar de vorige paragraaf.

}

Cursor naar de volgende paragraaf.

|

Ga naar de kolom, gegeven door aantal.

+

Naar het eerste niet-scheidingsteken (spatie, tab, return) op de volgende regel.

-

Naar het eerste niet-scheidingsteken op de vorige regel.

_

Naar het eerste niet-scheidingsteken op deze regel.

0

(Nul) Naar de eerste kolom op deze regel.

B

Eén woord terug, negeer daarbij leestekens (streepjes, punten e.d.).

E

Naar het einde van een woord, negeer daarbij leestekens.

G

Ga naar het regelnummer wat in aantal is gegeven. Als geen aantal is gegeven, ga dan naar het einde van het bestand.

H

Cursor naar het eerste niet-scheidingsteken boven aan het scherm.

L

Cursor naar het eerste niet-scheidingsteken onder aan het scherm.

M

Cursor naar het eerste niet-scheidingsteken midden in het scherm.

W

Naar het begin van het volgende woord, negeer daarbij leestekens.

b

Eén woord terug. Indien in het midden van een woord, dan naar het begin van dat woord.

e

Eén woord verder. Indien in het midden van een woord, dan naar het einde van dat woord.

h

Cursor één positie naar links

j

Cursor één regel naar beneden.

k

Cursor één regel naar boven.

l

Cursor één positie naar rechts.

w

Eén woord verder. Indien in het midden van een woord, dan naar het begin van het volgende woord.

De cursor verplaatsen op het scherm

^E

Scroll één regel verder. Aantal gaat zoveel regels verder.

^Y

Scroll één regel terug. Aantal gaat zoveel regels terug.

z

Ververs het scherm met de volgende opties: z<Return> zet de huidige regel bovenaan het scherm. z. zet de huidige regel centraal op het scherm. z- zet de huidige regel onder aan het scherm. Als je een aantal opgeeft voor dit commando dan neemt hij het gegeven regelnummer als huidige regel. 16z. bijvoorbeeld zet dan regel 16 midden op het scherm.

Vervangen van tekst

C

Vervang de tekst vanaf de cursorpositie tot aan het einde van de regel

R

Vervang de tekens op het scherm met degene die je intypt tot aan de Escape toets.

S

Vervang de hele regel.

c

Vervang tot aan waar. cc vervangt de huidige regel. Aantal vervangt die hoeveelheid regels.

r

Vervang het teken onder de cursor. Geef een aantal om die hoeveelheid tekens te vervangen.

s

Vervang het teken onder de cursor en ga naar de insert stand. Geef een aantal om die hoeveelheid tekens te vervangen. Het dollarteken ($) zal op de plaats staan van het laatste te vervangen teken.

Zoeken naar tekst of tekens

,

Herhaal het laatste f, F, t of T commando in de tegenovergestelde richting.

/

Zoek voorwaarts in het bestand naar de tekst die is gegeven na de /.

;

Herhaal het laatste f, F, t of T commando.

?

Zoek achterwaarts in het bestand naar de tekst die is gegeven na de ?.

F

Zoek achterwaarts in de huidige regel naar het teken, gegeven achter het F commando. Verplaats de cursor er naar toe indien gevonden.

N

Herhaal de laatste zoekopdracht van / of ? maar dan in tegenovergestelde richting.

T

Zoek achterwaarts in de huidige regel naar het teken, gegeven achter het T commando. Verplaats de cursor naar de positie daarachter indien gevonden.

f

Zoek in de huidige regel naar het teken, gegeven achter het f commando. Verplaats de cursor er naar toe indien gevonden.

n

Herhaal de laatste zoekopdracht van / of ?.

t

Zoek in de huidige regel naar het teken, gegeven achter het t commando. Verplaats de cursor naar de positie ervoor indien gevonden.

Tekens veranderen/Regels formatteren

~

Verander de letter onder de cursor van hoofd- in kleine letter of andersom

<

Laat de regels tot aan waar één niveau terugspringen. << laat de huidige regel één niveau terugspringen en kan vooraf worden gegaan door een aantal.

>

Laat de regels tot aan waar één niveau inspringen. >> laat de huidige regel één niveau inspringen en kan vooraf worden gegaan door een aantal.

J

Voeg de huidige en volgende regel samen tot één regel. Een aantal voegt dat aantal regels samen.

Bewaren en eindigen

^\

Ga uit "VI" stand terug naar "EX" stand. EX is de regelgeoriënteerde editor waarop VI is gebaseerd. Het EX commando om terug te gaan naar VI is :vi.

Q

Ga uit "VI" stand terug naar "EX" stand. EX is de regelgeoriënteerde editor. Het EX commando om terug te gaan naar VI is :vi.

ZZ

Verlaat de editor en bewaar eventuele veranderingen.

Overige

^G

Laat de naam van het huidige bestand zien en zijn status.

^L

Ververs het scherm.

^R

Ververs het scherm, waarmee foute regels worden verwijderd.

^[

Escape toets, breekt een halfgevormd commando af.

^^

Ga terug naar het laatste bestand wat je hebt veranderd.

!

Voert een shell uit. Als een waar is opgegeven dan worden deze regels aan het programma dat wordt opgestart met het ! commando als standaard invoer meegegeven en zullen betreffende regels worden vervangen door de standaard uitvoer van dat programma. !! gebruikt de huidige regel als invoer. !4jsort bijvoorbeeld zal 5 regels van de huidige positie nemen en sort uitvoeren. Na het intikken van het commando verschijnt een enkel uitroepteken waar de rest van het commando ingetikt kan worden.

&

Herhaal het vorige :s commando.

.

Herhaal het laatste commando dat het bestand veranderde.

:

Begin met het intikken van een EX commando. Het commando wordt uitgevoerd zodra een Return is gegeven (zie ook onderstaande paragraaf).

@

Laat het commando zien wat in de gegeven buffer staat.

U

Herstel de huidige regel in de staat waarin hij was voordat de cursor er kwam.

m

Markeer de huidige positie van de cursor met het teken dat je opgeeft na het m commando.

u

Draai de laatste verandering op het bestand terug. Nog een u doet de verandering opnieuw.

EX commando's

:ab string strings

Afkorting. Indien een woord in VI wordt ingevoerd dat gelijk is aan string dan zal de editor dit automatisch vervangen door strings. Het commando ":ab nl Koninkrijk der Nederlanden" zal de tekst "Koninkrijk der Nederlanden" invoegen op iedere plek waar het woord "nl" wordt ingevoerd.

:map keys new_seq

Toetsen toekennen. Een toetsindruk (of een reeks) wordt daarbij vervangen door een andere toets (of reeks).

:q

Verlaat VI. Als er veranderingen zijn geweest op het bestand zal de editor een waarschuwing geven.

:q!

Verlaat VI zonder eventuele veranderingen te bewaren.

:s/pattern/to_pattern/options

Vervangen (substitueren). Dit vervangt het gegeven pattern met het gegeven to_pattern. Zonder opties wordt alleen het eerst gevonden patroon vervangen. Als een g als optie wordt meegegeven dan worden alle gevonden patronen op de regel vervangen. Het commando ":1,$s/Dwayne/Dwight/g" bijvoorbeeld zal alle voorkomens van Dwayne vervangen door Dwight.

:set [all]

Stel een optie van de editor in. ":set all geeft alle mogelijke opties weer (zie ook de paragraaf over het instellen van VI).

:una string

Verwijderd de afkorting die daarvoor was gedefinieerd.

:unm keys

Verwijderd de toekenning van de toets die daarvoor was gedefinieerd.

:vi filename

Start met het editten van een nieuw bestand. Als veranderingen niet vooraf bewaard zijn zal VI een waarschuwing geven.

:w

Bewaar veranderingen op het huidige bestand.

:w filename

Bewaar veranderingen in het gegeven bestand.

:w >> filename

Voeg de inhoud van de buffer toe achter aan het bestand.

:wq

Bewaar de buffer en verlaat de editor.

Referenties

• Originele URL: www.eng.hawaii.edu/Tutor/vi.html
• Haal VIM op, een populaire versie van VI, bij www.vim.org
• Vragen en opmerkingen graag aan ben@wiliki.eng.hawaii.edu (Ben Y. Yoshino)

Talkback voor dit artikel

2004-03-31, generated by lfparser version 2.36

mirror server hosted at Truenetwork, Russian Federation.