![[Photo of the Author]](../../common/images/katjasocher.gif)
Katja Socher
<katja(at)linuxfocus.org>
Yazar hakkında:
Katja LinuxFocus'un Alman editörüdür. Tux, bilgisayar grafikleri, film & fotoğraf ve
denizden hoşlanır. Anasayfasına buradan erişebilirsiniz .
Türkçe'ye çeviri:
Devrim Müftahi <devrim_m(at)web.de>
İçerik:
|
Dia, bir akış çizgesi (diyagramı) çizim programı
![[face texture]](../../common/images2/article344/titlepic0001.png)
Özet:
Bu yazıda, bir akış çizgesi çizim programı olan dia'ya bir göz atacağız.
_________________ _________________ _________________
|
Dia nedir?
Dia, değişik türde çizgeler yaratmak için yazılmış bir programdır. Dia, sunum
programlarının yetersiz kaldıkları yerlerde, yani çeşitli amaçlara yönelik olan ve
tüm önemli biçim ve özel anlamlı şekiller içeren işler için kullanılmaktadır.
Programın son sürümü 0.93 dür.
Eğear, şimdiye kadar Linux altında başka yazılımlarla çalışdıysanız, sözgelimi Gimp,
dia ile çalışmak size çok kolay gelecektir.
Bir akış çizgesi nasıl yapılır
Biz burada Dia'nın bütün özelliklerini gösteremiyeceğiz. Ama eğer,
www.gnome.org/projects/dia sayfasına girerseniz, orada bu yazıda açıklanmış ve
açıklanmamış olan seçeneklerin çok güzel belgelemesini bulabilirsiniz.
Dia'yi eğer henüz başlatmadıysanız, başlatın. Şimdi bir araç çubuğu göreceksiniz.
![[dia's toolbar]](../../common/images2/article344/menutoolbarsmall.png)
"File" menüsünden "open file" ile yeni bir dosya ya da olan bir dosyayı açabilirsiniz.
Bir programın içerisinde istediğiniz kadar çizge açabilir, birinden diğerine
kopyala ve yapıştır yapabilirsiniz. Ben bunu çok kullanışlı buluyorum. Sözgelimi, var olan bir
çizgede bulunan bölümleri tekrar kullanmak istiyorsanız kopyala ve yapıştır yapın.
Çizgelerinizden hangisinin sizce en iyisi olduğunu bulabilmek için değişik versiyonlar
arasindan seçiminizi böylece daha kolay yapabilirsiniz. Eğer, karmaşık bir çizgeniz
varsa ve katmanlarla çalışmak istemiyorsanız, çizgenizi bölüm bölüm tasarlayıp
istedeğiniz zaman kopyala ve yapıştır yöntemiyle ile birleştirebilirsiniz..
"New"a basınca yeni boş bir çizge oluşur ve sizde çalışmaya başlayabilirsiniz.
"File" menüsü altında metin ekleme ve bunun gibi genel nesneleri bulabilirsiniz.
Eğer, "Assorted"a basarsanız bir açılır (pop up) menüsü karşınıza çıkar ve orada bütün özel
nesne olanaklarını bulabilirsiniz. Bütün bu nesneleri bir çizge içerisinde de
kullanabilirsiniz. Akış çizgesi şekillerini kullanabilmek için "Flowchart"a basın.
Bu ilk çizgemizde, genel görünüş ve içerikleriyle ilgilenelim. Bunları bitirdikten
sonra tasarım değişikliklerini çizgenin son aşamasında yapacağız.
Yalın bir çizgede, sadece karar ve önceden tanımlanmış süreç kutularına gereksinimimiz vardır.
Sonra, onları metinle açıklayıp oklarla birleştireceğiz. Şimdi, araç çubuğundan bir
karar kutusuna tıkladıktan sonra boş çizgenin herhangi bir yerine tıklayın. Çizgenin
içerisinde Gimp'teki gibi çalışabilirsiniz. Bir nesneye farenin sol tuşuyla
tıklamak onu seçmek demektir. Sağ tuşuna tıklamak ise, size değişik seçenekli bir menü
sunar. Eğer farenin orta tuşuyla tıklarsanız, bazen başka seçenekler de görürüsünüz.
Sözgelimi, bir nesneyi yatay ve dikey şekilde çevirmek ya da bir çizgi veya eğriye bir köşe veya parça ekelemek vs
gibi işlemler yapılabilir.
Şimdi çizgede ilk nesneniz oluştu. Bu nesne "flowchart" menüsünden olduğu için yazı
yazılabilecek bölümü var. (Olmayan diğer nesnelere Ana menüden T'ye basıp bir yazı
nesnesi oluşturup onu daha sonra diğer istediğiniz bir nesne ile birleştirebilirsiniz.
Bunun için iki nesneyi, fare ile onları içine alan büyük bir kutu çizerek seçin ve
"Objects" --> "Align"ı tıklayip, yazının nesne içerisinde hangi hizaya geleceğine
karar verin.).
Gereksiminiz olan bütün nesneleri çizgenize yazılarıyla beraber ekleyin. Nesneleri
birbirleri ile birleştirmek için bir çok çizgi türlerinden seçim yapabilirsiniz.
Tabii ki çizgenize bağlı olarak, size yarayan en iyi çizgiyi kolaylıkla bulacaksınız.
Ana menüde, aşağıda, çizginin genel görünüşünü seçebilirsiniz. Eğer, bir ok nesnesi
isterseniz aşağıda sağ taraftan sadece oku seçmeniz yeterli olacaktır.
Eğer, çizginizi "snap to grid" istiyorsanız Ana menüden File menüsüne gidin.
Orada "Preferences" adlı bir hane bulacaksınız. Eğer, düz çizgilerin "snap to grid"
olmasını istiyorsanız, "Grid lines" altında "snap to"yu seçiniz. Daha sonra
çizgenizi bir dosya.dia adı altında "Save as" ile kaydediniz. Şimdi çizgenizi
kapatıp tekrar açın. (Yaptığınız değişiklikler sadece daha sonradan açtığınız veya
yarattığınız çizgelerde gözükecektir.) Eğer, şimdi bir çizgenize çizgi eklersiniz,
onlar kafes çizgilerine düz ve uygun bir şekilde yaratılacaktır. Özellikle çizgenizi
yazıcıdan bastırmak istediğiniz zaman, "snap to grid" çizgilerinizin gülünç gözükmelerini
engelleyecektir.
Basit bir çizge için gereksinim duyacağınız herşey bu kadardır.
Kolaydı, öyle değil mi? Şimdi çizgenizin tasarımı üzerinde çalışabilirsiniz.
Değişik tasarımlar denemek istiyorsanız ve dosyanızı daha kaydetmediyseniz,
şimdi onu .dia uzantılı bir dosya olarak kayıt edin.
Çizgemizi daha vurgulu hale getirmek için neler yapabileceğimize bir bakalim.
Sözgelimi, yazıların rengini değiştirelim. Bunun için bir çok seçenek vardır. Bir
kutunun yazısını değiştirmek için o kutuyu farenin sol tuşuyla seçiniz, sonra orta
tuşla "Properties"i (özellikler) seçin. Yazı şeklini çizgi ve yazı rengini, yazı tipini (En azindan
üç yazı tipi sürekli vardır, sans, serif ve monospace ve başka postscript yazı
türleri "font requester" ile eklenebilir.), büyüklüğünü ve doğrultusunu (sol, orta, sağ)
değiştirebileceğiniz bir menü karşınıza çıkar.
Eğer, bir çok nesnenin rengini aynı anda değiştirmek istiyorsanız, o nesneleri beraberce
seçip çizgenin içinde sağ tuşla--> Objects--> Group ile gruplayın, şimdi bütün nesnelerin
yazısını veya görünüsünü sağ tuşa basarak Objects--> Properties ile değiştirebilirsiniz.
(Bundan sonra yaratmış olduğunuz nesnelerin özelliklerini değiştirmek için hep
"Properties" e gitmek zorundasınız).
Nesneleri en iyi şekilde seçmek onunların tipine bağlıdır. Sözgelimi eğer, bütün karar
kutularının çizgi genişliğini değiştirmek istiyorsanız, bütün bu tür nesneleri seçmek
zorundasınız. Bunun için de bu türdeki bir nesneyi seçip sağ tuşla Select--> Same Type ı
tıklayınız. Şimdi çizgenizdeki bütün karar kutuları seçildi. Bunun gibi daha başka
seçenekler vardır. Bunları program kitapcığını okuyarak öğrenebilirsiniz. Ama eğer,
bunların hiçbiri olmazsa shift tuşuna basılı iken teker teker her nesneyi seçebilirsiniz.
Örnek olarak ben, LinuxFocus'da nasıl görev alabileceğinizi gösteren bir çizge
hazırladım:
![[contributetolf diagram]](../../common/images2/article344/contribution03_th.png)
|
| Resmi büyütmek istiyorsanız, üzerine basınız |
Çizgenize png, jpg, gif gibi normal resim biçimleri ekleyebilmek için ilk önce resim
simgesine daha sonra da çizgenize basınız. Size "Broken image" (kırık resim) adı altında bir seçenek
karşınıza çıkacaktır. Şimdi orta tuşa ve "Properties"e basıp dosyalarınız arasından bir resim
seçebilirsiniz. "Ok" (tamam) veya "Apply" (uygula) tuşuna bastıktan sonra, resim çizgenize eklenmiş
olmuş olacaktir.
Çizgenizi resim türünde kaydetmek için File--> Export a gidip, dosyanıza
bir ad ve istediğiniz uzantıyı, sözgelimi png verin ve "ok"u tıklayınız. Yeni bir
pencerede resmin büyüklüğü size sunulacaktır. Resminizi burada büyütüp küçültebilirsiniz.
Ama eğer, resminizi çok küçültürseniz yazılarınız okunamaz hale gelebilir. Eğer, çizgenizini
belirli bir büyüklükte okunabilir hale getirmek istiyorsanız onu daha çizerken kenardaki
mavi çizgilere dikkat edin. Onlar bir sayfanın boyutlarını ifade eder.
Bir çizgeyi yazıcıdan bastırmak için File--> Page Setup a gidip, orada çizgeyi scale (ölçeklendir)
ile küçültebilirsiniz.
Bence dia programı, çizge yaratmak için çok yararlı bir yazılımdır.
Ne yazık ki, nesnelerin serbest bir şekilde dönme olasılıkları yok. Bazı nesneler yatay
ve dikey biçimde döndürülebiliyorlar, ama burada daha fazla seçeneklerin olması çok daha
iyi olurdu. Dia'nin sanaldoku sayfasındaki bilgiye göre, yazılımcılar bu konu üzerinde
zaten çalışıyormuş ve program ileriki sürümlerinde bu özelliklerin yer alması olasıdır.
Bazen "undo" (geri al) tuşu çalışmıyor ve hatta bazen program çöküyor. Ancak, programın
henüz 1.x sürümü bile olmadığı göz önünde bulundurulursa, bu zaman içerisinde dia'nın mükemmel bir
program olacağının işaretidir.
Dia ile mutlu çizimler!
Kaynakça
Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
<--, Bu sayının ana sayfasına gider
2004-07-30, generated by lfparser version 2.43
![[LinuxFocus-icon]](../../common/images/logolftop_319x45.gif){kind=small}
![[contributetolf diagram]](../../common/images2/article344/contribution03.png)