![[Photo of the Author]](../../common/images2/CuneytGoksu.jpg)
Cüneyt Göksu
<cuneytgoksu(at)usa.net>
Yazar hakkında:
12 yıldan fazla bir süredir Linux dahil tüm işletim sistemlerinde
çalışan her ticari veritabanı ile çalışmış bir veritabanı uzmanıdır!
Türkçe'ye çeviri:
Cüneyt Göksu <cuneytgoksu(at)usa.net>
İçerik:
|
S/390 (IBM z-Series) için Linux
![[Illustration]](../../common/images2/article328/ibm390.gif)
Özet:
S/390, IBM'in büyük işletmeler için olan donanımlarındandır ve üzerinde Linux çalışmaktadır.
_________________ _________________ _________________
|
Tarihçe
1991 ylnda ortaya çkan Linux işletim sistemi şu anda başta IBM-PC uyumlu
kişisel bilgisayarlar olmak üzere Apple, Atari ve Amiga gibi 68000
tabanlı bilgisayarlar üzerinde, Sun Sparc işlemcili iş istasyonlar,
Alpha işlemcili kişisel bilgisayarlar, MIPS, PowerPC, HP PA-RISC ve ARM mimarilerinde
çalışmaktadır.
S/390, IBM Donanım Ailesinin, Mainframe sınıfına giren bilgisayarların
mimarisinin adıdır. Bu mimari üzerinde yıllardır IBM'in VM, VSE, z/OS (eski
isimleri MVS, OS/390) işletim sistemleri çalışmaktadır. IBM, bir çok sebepten
dolay Linux'u bu mimaride çalışan (native) bir diğer işletim sistemi
olarak seçti ve 1999 yılından itibaren uygulamaya başladı.
Linux'un S/390 mimarisine tanışmasındaki en önemli amaç Legacy uygulamalar ile
Linux uygulamaları arasındaki bağlanabirliğin (Connectivit) ve orta
katmanlarda kullanılan sanaldoku, e-posta, uygulama sunucuları
ateşduvarı vb. sunucu donanımlarının bir araya toplanmasıdır.
Linux, sanılanın aksine, S/390 mimarisi üzerinde eklenmiş bir uygulama
geliştirme arayüzü (API) katmanı veya bir taklitlendirme (emulation)
olarak çalışmamaktadır. Böylece Linux ve S/390'ın güçlü olduğu yanlar
kullanılabilmektedir. Linux'un sistem mimarisi ve ortak kodu hiç değişmeden
kullanılır. Sadece S/390 mimarisine uyum ve onun faydalarından yararlanmak
için bazı uyarlamalar yapılır. Mainframelerin alışılmış EBCDIC
karakter kümesinin aksine, tamamen ASCII olarak çalışır.
Linux'un S/390 ve zSeries mimarilerine uyarlanması
Linux, S/390 mimarisi üzerinde 3 farklı şekilde kurulabilir.
- Native Mode (Doğrudan):Sistem donanımının üzerine kurulan Linux.
S/390'ın bu konumunda bütün donanım üzerinde sadece bir tane işletim
sistemi kurulabildiği için çok az tercih edilen yöntemdir.
- Logical Partitions (LPAR) (Mantıksal bülümler) : S/390'ın bu olanağı ile
donanım 15'e kadar mantıksal bülümlere ayrılabilir. Her bir LPAR'da
birbirinden bağımsız 15 ayrı işletim sistemi yer alabilir.
Bu durumda istendiğinde birden fazla Linux ve/veya OS/390 aynı
donanım üzerinde çalışabilir.
- Virtual Partitions (z/VM) (Sanal bölümler) : IBM'in z
serisi donanımlarına özel bir teknolojidir. Birden fazla aynı veya
farklı işletim sistemini taşıyabilen bir işletim sistemidir.
Çok fazla Linux'un (1000+), zengin sistem yönetim olanakları ile
aynı donanımda çalışmasına olanak sağlar. Bu esnek mimari
sunucuların bir araya toplanması için çok uygundur.
Aşağıda 3 farklı kullanım şekli ve gerekirse bunlarn kombinasyonları şekil
üzerinde gösterilmektedir :
Gereken Linux sunucu sayısı 15'e kadar ise, LPAR uygun bir çözüm
olacaktır. z/VM ile binlerce Linux sunucuyla hizmet vermek mümkün
olacaktır.
S/390 için Linux dağıtımını yapan başlıca şirketler Red Hat, SuSE ve
Turbolinux'tur.
Aşağıdaki bağlantılarda bu dağıtımları elde edebilirsiniz:
Red Hat
SuSE
TurboLinux
Ayrca kaynak kodu verilmeksizin dağıtılan dağıtımlar da bulunmaktadır.
Bunları aşağıdaki adreslerden elde etmek olasıdır:
- Millenux Think Blue, Red Hat tabanlı Linux dağıtıcısıdır.
S/390 için 31-Bit, z/Series için 64-Bit Linux sağlar.
http://www.millenux.de
- Marist Collegeda Ocak 2000'den beri S/390 üzerinde çalışan Linux ve
onun uygulamaları bulunmaktadır.
http://Linux390.marist.edu
S/390 ve zSeries dağıtımları
S/390 ortamında Linux'un çalışabilmesi için gerekli ortamlar:
- 9675 G5/G6, Multirise 3000 veya z/Series 800, 900, 990 IBM işlemci
- 64Mb+ Bellek (Hangi sürüm Linux kullanıldığı ve uygulamalara bağımlıdır)
- 500 Cyl + disk alanı (Model 3390)
- IBM Network Device Support (Ethernet, Token Ring, Fast Ethernet, ESCON,
OSA, HiperSocket) bunlardan bazıları. Daha birçok ağ sürücüsü desteklenmektedir.
- S/390a özel bir donanım kullanılması gerektiğinde (OSA Kart, Hipersocket, 3590
Tape ünitesi, Tape Robot vb.), bu donanımlara ait sürücü açık kod olarak
değil, OCO (Object Code Only) temin edilir ve lisanslanır. OCO sürücüsü
yukardaki şirketler tarafından gönderilmez, IBM Developer Works'den
sağlanır.
S/390 için Linux neden?
En önemli nedenlerin başında sunucuların biraya toplanması gelmektedir.
Merkezi uygulamalardan, miras (Legacy) uygulamalara, dağıtık
uygulamalara, oradan da sanaldoku tabanlı uygulamalara geçtikçe,
önce veri, daha sonra uygulamalar birden fazla sunucu üzerine
yayılmaya başladı. Sunucu sayısının artması, beraberinde şu
sorunları getirdi:
- Her yeni sunucu, yeni bir makine, yer, soğutma kapasitesinin
artması, kablolama vb. birçok fiziksel ihtiyaç artışı demektir.
Kutu sayısının her artışında bu kapasitenin gözden geçirilmesi
ve düzenlenmesi gerekmektedir.
- Her yeni sunucuya lisanslanacak yazılım yeni bir maliyet kalemi
oluşturur. Sözgelimi, bütün sunuculurda çalışacak lisanslı bir
veritabanı ürünü için işlemci bazında bütün sunucular için tek tek lisans almak gerekmektedir.
- Bağlanabilirlilik diğer önemli etkendir. Birçok sunucunun iletişim
sağlaması için yapılan kablolama, geçişkapısı, switch, router
vb. donanımlar ile hem maliyet artar, hem de sunucular arası iletişim
etkinliği düşebilir.
- Olağanüstü Durum Merkezi kurulması, iletilmesi, bakımının
yapılması, sunucu saysı arttıkça daha da fazla karmaşık, maliyetli ve
işletilemez hale gelmektedir.
- Her sunucunun yönetimi, işlemci, disk ve iş yükü paylaşımlar ayrı
ayrı ele alınmak zorundadır.
Yukarıda kısaca sözünü ettiğim olası sorunlara karşılık Linux'un
çalışacağı ortam olarak S/390 kullanılması durumunda:
- Bütün Linux'lar tek bir donanım (işlemci, disk , I/O altsistemi vb.)
paylaşmakla birlikte, her biri tamamen birbirlerinden bağımsız, mantksal
sunucular olarak, farklı uygulamalar için kullanılabilir. Bu durumda
sunucuların gittikçe artan sayları ile beraber artan fiziksel bakım
gereksinimleri daha kontrol edilebilir, ölçülebilir olur, bakım
maliyeti düşer. Yukarıdaki kaynakların paylaşılması ile işlemci, disk
kullanımı ve iş çıkarma yeteneği (throughput) en yüksek seviyede sağlanır.
- Bütün sunucular aynı işlemciyi paylaştıkları için yazılım lisanslama
maliyetleri çok düşecektir.
- Sunucular arası bağantılar tamamen içten olduğundan,
yani arada başka donanımlar kullanılmadığından ve böylece veri
aktarma yükü oluşmadığından, en yüksek ağ
başarımı sağlanır.
- Yeni bir sunucu eklenmesi, var olan mantksal sunucuların
klonlanması ile kolayca gerçekletirilir.
- Olağanüstü durum çözümleri çok kolaylaşır. Kullanlan disk
altsisteminin FlashCopy, PPRC (Peer-To-Peer-Remote-Copy) veya Snapshot vb.
olanaklar ile çok hızlı ve etkin kopyalama olanakları vardır.
Tek donanım altyapısı olmasının avantajı olarak, aynı sistem başka biryerde kolayca
oluşturulabilir, taşınabilir, bakım yaplabilir ve bütün Linux işletim
sistemleri bir defada çalışabilir hale gelir.
- 3-katmanlı mimari, 2-katmanlı donanm ortamında oluşturulabilir.
İstemci - Uygulama sunucusu - Veri sunucusu dan oluian bu klasik mimaride,
Uygulama sunucusu - Veritabanı S/390 donanımında bir arada, ancak tamamen
bağımsız olarak çalıştırılabilir. Hipersocket, Fiberchannel vb.
olanaklar ile, mantıksal sunucular arasında iletişim, bağlantı sorunu
yaşanmaz
Kaynaklar:
- Linux for S/390, IBM Redbook
- Linux for z/Series, Atruro Calandrino, zSeries Tech. Support
Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
<--, Bu sayının ana sayfasına gider
2004-03-03, generated by lfparser version 2.43
![[LinuxFocus-icon]](../../common/images/logolftop_319x45.gif){kind=small}
